Doç. Dr. Hanifi Üçpunar
Bursa’da omurga cerrahı olarak uzun yıllardır hizmet veriyorum ve özellikle skolyoz konusunda geniş bir deneyime sahibim. Skolyoz, omurgada eğrilik ile kendini gösteren ve özellikle çocukluk döneminde tespit edilmesi gereken bir durumdur. Bursa’da yaşayan hastalarım için bu yazıda, skolyozun belirtilerinden tedavi yöntemlerine, cerrahi müdahalenin gerekliliğine kadar kapsamlı bilgiler sunuyorum. Eğer çocuğunuzda skolyoz olabileceğinden şüpheleniyorsanız ya da mevcut tedavi seçenekleri hakkında Bursa’da uzman bir görüş almak istiyorsanız, bu yazı size rehberlik edecektir. Skolyozla ilgili tüm sorularınız için Bursa’daki kliniğimde sizleri ağırlamaktan memnuniyet duyarım.
Ameliyat olmam gerekiyor mu?
Eğer eğrilik 45 ila 50 dereceden büyükse, büyüdükten sonra bile muhtemelen kötüleşecektir. Bu, sırtınızdaki kozmetik deformiteyi artırabilir ve akciğer fonksiyonunuzu etkileyebilir. Ameliyat önerilir.
Büyüyen bir çocukta 40 ila 50 derece arasındaki eğriler gri bir alan içine girer ve ameliyatın önerilip önerilmeyeceğini etkileyen birkaç faktör vardır. Bunlar cerrahınızla tartışılmalıdır.
Cerrahi ne zaman planlanmalıdır?
Çoğu skolyoz cerrahisi uzmanı, nadiren acil veya acil cerrahiye ihtiyaç duyulmadığı konusunda hemfikirdir. Çoğu ameliyat, hastanın ve doktorun uygun olduğu bir zaman için planlanabilir. Eğer ameliyatı okul tatiline ertelemeye karar verirseniz, doktorunuz, eğri boyutunun 50 dereceden büyük olduğunda eğrinin boyutunda hızlı bir artış olup olmadığını kontrol etmek için size her birkaç ayda bir takip yapacaktır. Kendi pratiğimde kontrolsüz bir ilerleme yoksa okulların tatil olmasını bekliyorum
Skolyoz ameliyatı ne kadar başarılıdır?
Omurga kaynağı, eğriliğin büyümesini durdurma konusunda çok başarılıdır. Günümüzde doktorlar, eğriliği önemli ölçüde düzeltebilirler, bu da hastanın görünümünü iyileştirir.
Ameliyattan sonra omurganız ne kadar düz olacak?
Omurga kemikleri omuriliği koruduğundan, cerrahınız kemikleri sadece güvenli olduğu kadar düzeltecektir.
Ameliyattan önce skolyozunuzun ne kadar esnek olduğuna bağlı olarak düzeltme derecesi değişir. Genel olarak, eğriniz ne kadar esnekse, ameliyattan elde edilecek düzeltme o kadar iyidir. Cerrahınız, ameliyat öncesinde özel röntgenlerle (bükme veya çekme filmleri denilen) esnekliğinizi ölçebilir.
Çoğu hasta, ameliyat sonrasında 25 dereceden az olan eğrilerle iyileşir. Birçok durumda, bu küçük eğriler neredeyse fark edilmez.
Skolyozumla ilişkilendirdiğim sırt ağrım var. Ameliyat bu ağrıyı hafifletecek mi?
Ameliyattan hemen sonra, öncekinden daha fazla ağrı olacaktır, ancak bu genellikle birkaç hafta ila birkaç ay içinde çözülür. Çoğu hasta, ameliyattan bir yıl sonra sırt ağrısının öncekinden daha iyi olduğunu bildirir.
Herkesin, skolyoz olsun veya olmasın, zaman zaman bel ağrısı yaşaması normaldir. Gelecekte hiç bel ağrısı yaşamamayı beklemek gerçekçi değildir.
Ameliyat ne kadar sürer?
Çoğu kaynak, hastanın eğriliğinin büyüklüğüne ve omurganın ne kadarının kaynağa ihtiyaç duyduğuna bağlı olarak 4 ila 8 saat sürer. Bu sürenin bir kısmı, hastayı anestezi için hazırlama, çeşitli monitörlere bağlama ve hastayı mümkün olduğunca güvenli ve rahat bir şekilde yerleştirme sürecine harcanır.
Ameliyat sonrası ne kadar ağrı yaşayacağım?
İnsanların ameliyat sonrası bildirdikleri ağrı miktarı hastadan hastaya büyük ölçüde değişir. Ameliyat, kasları hareket ettirme ve iskeleti yeniden hizalama işlemi içeren önemli bir prosedürdür.
İlk birkaç gün genellikle oldukça rahatsız edici olabilir, ancak çoğu insan üçüncü veya dördüncü gün itibariyle hızla iyileşir ve o zaman yürüyebilir, yatakta dolaşabilir ve evlerine gitmek için yeterince iyidir. Ağrı, genellikle iyileşmeye devam ettikçe kademeli olarak azalır ve çoğu genç, ameliyat sonrası 4 ila 6 hafta içinde okula geri dönebilir.
Hafif ağrı devam edebilir, ancak ameliyattan 3 ila 6 hafta sonra, ağrı ilacına artık ihtiyaç duyulmamalıdır.
Operasyon sonrası ağrı kontrolü nasıl olacak?
Ağrı kontrolü, farklı doktorlar ve hastaneler arasında değişir. Birçok durumda, bir PCA (hasta kontrollü anestezi makinesi) kullanılır, bu da bir düğmeye bastığınızda intravenöz yoldan küçük bir ağrı ilacı dozu enjekte eder. Bazı cerrahlar, ilacı daha büyük ancak daha az sıklıkta dozlarla sağlamak için bir damar içine yerleştirilmiş bir intravenöz kateter (damar içine yerleştirilmiş küçük plastik tüp) kullanır. Doktorunuzun alışkın olduğu ağrı giderme sistemleri, o kurumdaki ameliyat sonrası sizin için muhtemelen en güvenli ve güvenilir olanıdır.
Ameliyat sonrası ikinci veya üçüncü gün, doktorunuz muhtemelen ilacınızı haplar veya ağızdan alınan sıvı ağrı kesicilere değiştirecektir. Bu ilaçlar bir opiyat (morfin benzeri ilaç) içerir. Bu ilaçlar uzun süre kullanılırsa bağımlılık yapabilir, bu nedenle eve döndükten sonra mümkün olan en kısa sürede farklı bir ağrı ilacına geçmeye teşvik edilebilirsiniz.
Çubuklar ve diğer vidalar, omurgam kaynadıktan sonra bile orada kalacak mı?
Eğer bir kaynakta çubuklar kullanılıyorsa, genellikle çıkarılmazlar. Çubuk çıkarımına çok az insan ihtiyaç duyar. Gerekli olduğunda bunun nedeni, enfeksiyon veya kırık çubuk gibi çeşitli sebepler olabilir.
Eğriliğin dondurulan kısmı kalıcı olarak sert olacaktır. Çoğu insanın alt sırtlarının kaynatılmamış bölümünde yeterli hareketi vardır, bu da günlük yaşamın tüm aktivitelerini ve çoğu sporu gerçekleştirmelerine olanak tanır. Esneklik gerektiren aktivitelere katılıyorsanız, buna uyum sağlamak biraz zaman alabilir. Çoğu insan, genellikle bir yıl içinde, bu aktivitelere katıldıklarında sırtlarının "normal" hissetmeye başladığını bildirmektedir.
Füzyon olmadan, yani dondurma olmadan skolyozumu düzeltebilir miyim?
Bu konuda bazı çalışmalar devam etmekle beraber şuan için skolyozun cerrahi tedavisinin altın standardı hala füzyon cerrahisidir.
Çoğu hasta 3 ila 4 gün hastanede, 4 ila 6 hafta okulda ve 2 ila 6 ay içinde aktivitelere geri döner.
Taburcu olduktan sonra hastalar ne kadar süre ağrı kesiciye ihtiyaç duyar?
Çoğu cerrah, skolyoz ameliyatı sonrası hastalara güçlü ağrı kesicileri reçete eder. Hastalar genellikle ameliyat sonrası 2 hafta içinde ilaca ihtiyaç duymamaya başlarlar. Hasta, ameliyat öncesi bu ilaçları sık kullanmışsa, ihtiyacını durdurmak daha uzun sürebilir.
Bu güçlü ilaçları uzun süre kullanmak bağımlılığa neden olabileceği için mümkün olan en kısa sürede bırakmak en iyisidir.
Operasyon sonrası hemen ne tür sınırlamalarım olacak?
Cerrahınız, ameliyat sonrası sınırlamalarınızı detaylandıracaktır. Çoğu hastadan, ilk 6 hafta boyunca ağır kaldırmaktan kaçınmaları ve eğilmeyi en aza indirmeleri istenir.
Cerrahi sonrasında kalıcı kısıtlamalara neden olur mu?
Hayır, çoğu hasta favori aktivitelerine ve sporlarına geri dönebilir. Çoğu hasta, cerrahiden sonraki 4 ila 6 ay içinde temas olmayan spor aktivitelerine (koşu, ağırlık kaldırma, egzersizler) geri döner.
Tüm aktivitelere, temaslı sporlar da dahil olmak üzere, omurganın tamamen iyileşmiş olması gerekmektedir. Genellikle cerrahiden sonra omurganın sağlam bir kaynaşma göstermesi ve sınırsız aktivitelere geri dönüş için 6 ila 12 ay sürer.
Cerrahi sonrası yürüyebilecek miyim?
Evet. Bazı hastalar ameliyat sonrasında fizik tedaviye ihtiyaç duyabilir, ancak hastaneden taburcu olduklarında yürüyebilirler.
Ameliyat sonrasında ne zaman okula geri dönebilirim?
Çoğu çocuk, ameliyat sonrasında 4 ila 6 hafta arasında okulu kaçırır. Tipik olarak omurganın yeterince iyileşmesi, bir sırt çantasını taşımak için yaklaşık 4 hafta sürer.
Ne zaman araba kullanmama izin verilecek?
Ameliyatınızdan iyileştiğinizde araba kullanamayacaksınız. Narkotik ağrı ilaçlarından tamamen kurtulmanın yanı sıra güvenli bir şekilde dolaşabilmek için iyileşmeniz gerekecek. Bu genellikle 6 haftadan daha uzun sürer.
Ne zaman tekrar arkadaşlarımla takılabilirim?
Arkadaşlarınız sizi hastanede ve evde ziyaret edebilir. Arkadaşlarınla dışarı çıkma, okul etkinlikleri veya sinemaya gitme gibi aktiviteler, tüm ağrı ilaçlarından kurtulduktan ve normal hissettiğinizde gerçekleşebilir (bu genellikle ameliyat sonrası 4 ila 6 hafta sonra olur).
Skolyoz Cerrahisinin Komplikasyonlarıyla İlgili Sık Sorulan Sorular
1. Enfeksiyon:
Cerrahi öncesinde, sırasında ve genellikle sonrasında antibiyotikler rutin olarak uygulanır ve enfeksiyon riskini en aza indirmeye yardımcı olur.
2. Kanama:
Belirli bir miktar kanama beklenir, ancak genellikle önemli değildir. Cerrahi sırasında kaybedilen kan, bir hücre kurtarıcısı kullanılarak hastaya geri verilebilir. Hücre kurtarıcısı kullanılsa bile kan transfüzyonları gerekebilir.
3. Greft Alanında Ağrı:
Kalça kemiğinden alınan kemik grefti durumunda, hastaların küçük bir yüzdesi greft alanında sürekli ağrı yaşayabilir.
4. Sahte Eklem Oluşumu (Pseudarthrosis):
Daha yaşlı gençler ve sigara içen yetişkinlerin sahte eklem oluşumu riski daha yüksektir. Bu durumda yeterli kemik oluşmaz ve ağrı veya çubuk kırılması ortaya çıkabilir. Bu durumda sağlam bir kaynaşma elde etmek için ikinci bir cerrahi gerekebilir.
5. Sinir Hasarı:
Bu operasyonlar sırasında sinirler veya kan damarları zarar görebilir. Cerrahi sırasında sinir fonksiyonunuz cerrahınız veya bir teknisyen tarafından izlenecek, böylece cerrahi sonrası nörolojik sorun riski azaltılacaktır. Bu komplikasyonlar çok nadirdir.
6. Kan Pıhtıları:
Bacaklarda kan pıhtısı oluşumu nadir ancak ciddi bir komplikasyondur, çünkü pıhtılar kopup akciğerlere seyahat ederse ciddi bir tehlike oluşturabilir.
7. Akciğer Komplikasyonları:
Cerrahi sonrası akciğer fonksiyonu sorunları da nadirdir, özellikle sağlıklı gençler için.
8. Çubuk Kırılması:
Çoğu çubuk titanyum, kobalt krom veya paslanmaz çelik gibi malzemelerden yapılmıştır. Kırık bir çubuk, omurganın bir bölümünün kaynamadığını gösterir. Sağlam bir kaynaşma olmadan çubuk sürekli olarak stres altında olacaktır. Çok güçlü bir çubuk bile uzun süre boyunca tekrarlayan stresten sonra kırılabilir. Çoğu durumda, çubuk kırılması, kaynağın revizyonu ve çubukların değiştirilmesi için başka bir operasyonu gerektirir.
9. Gelecekteki Bel Ağrısı Riski:
- Cerrahi sonrasında bazı insanlar alt veya üst sırtta devam eden bel ağrısı sorunu yaşayabilir. Bu genellikle egzersiz ve diğer basit tedavilerle yönetilir ve sürekli ilaç veya yoğun terapiye gerek duyulmaz. Nadiren, hastalar devam eden bel ağrısı ile başa çıkmak için fizik tedavi, ilaçlar veya ek cerrahi (revizyon cerrahisi olarak adlandırılır) gerektirebilir. 20 yıl boyunca devam eden bel ağrısı, hastaların %3 ila %10'unun revizyon cerrahisi veya enstrümantasyon çıkarılmasına ihtiyaç duymasına neden olmuştur.
Skolyoz Cerrahisiyle İlgili Sık Sorulan Estetik Sorular
Kozmetik Endişeler
1. Yara yerim ne kadar uzun olacak? Dikiş Sayısı?
Kesik, omurganızın kaynaştırılacak kısmı kadar uzun olacaktır. Tek bir eğri için kesik genellikle 10 inç uzunluğundadır. İki veya daha fazla eğriniz varsa, yaranız omuz bıçaklarınızın ortasında başlayabilir ve pelvisinizle hizalanabilir.
2. Yara geniş olacak mı? Yara izi Genişleyecek mi?
Cerrahınız, dikişleri derinin altına yerleştirerek yaranın genişlemesini önlemeye çalışacaktır. Bazı cerrahlar, yara iyileşmesini teşvik etmek için özel bir tür yapıştırıcı kullanır.
Genişlemenin önlemi için contractubex kremi, kantaron yağı kullanılmaktadır.
3. Ameliyat olmak büyümemi engeller mi?
Omurga sadece operasyon bölgesinde büyüme durur. Çoğu kaynaşma, çocuğun omurgasının neredeyse tamamen büyüdüğü bir döneme kadar gerçekleşmediğinden, omurga yüksekliği üzerinde minimal bir etki olmalıdır.
4. Cerrahi beni daha uzun yapar mı?
Evet Skolyoz ve özellikle Kifoz ameliyatı sonrası boy uzamaktadır. Omurganız daha düz hale geldiğinde daha uzun görünür. Cerrahi sonrasında 1 ila 1-1/2 inç arasında uzun olabilirsiniz.
5. Ameliyat sonrası sırtımdaki kamburluk yani çıkıntı düzeltecek mi?
Sırttaki "kamburluk, çıkıntı, humb", omurganın dönmesiyle ve bağlı kaburga kemiklerinin eğilmesi ve belirginleşmesiyle oluşabilir. Cerrahi, sırttaki çıkıntıyı küçültecek ancak muhtemelen tamamen ortadan kaldırmayacak. Cerrahınız size cerrahi ile herhangi bir deformitenin ne kadar düzelebileceğini açıklayacaktır. Bu durum her hastaya özeldir.
6. Kaynama sonrasında yani füzyon ameliyatı sonrasında sırtımı eğip bükemeyecek miyim?
Yere bir şey almak için eğildiğinizde, hareketin çoğu kalça eklemlerinizden ve alt omurganızdan gelir, ki bunlar skolyoz cerrahisinden etkilenmez. Kaynamadan sonra sırtınızdaki esneklik azalacaktır. Belki de bu hareket kaybını, kalça eklemlerinizden öne doğru eğilirken "mükemmel duruş" ile üst sırtınızı düz tutarak taklit edebilirsiniz.
7. İnsanlar sırtımdaki donanımı görebilecek mi?
Bu nadiren olur. Ancak son derece ince hastalarda, implantlar bazen cilt ve kas altında hissedilebilir.
8. Göğüs (meme) düzensizliği ne olacak?
Cerrahi sırasında, kaburga şekli daha normal hale getirilir. Bu, göğüs boyutunuzu daha eşit hale getirecek ancak meme boyutunuzda hala bir fark olabilir.
Bu makale, genellikle çocuklarda ve ergenlerde görülen omurga eğriliği (skolyoz) teşhisi konulduğunda ebeveynlerin ve çocukların genellikle sorduğu sorulara cevaplar sunar, nedenler, taramalar ve güncel araştırmalar hakkında bilgiler içerir.
Bir Ebeveynin Skolyoz Hakkında İlk Soruları
Skolyoz, omurgada yan bir eğrilik olarak bilinen ve genellikle çocuklarda ve ergenlerde görülen bir durumdur. Birkaç farklı türü vardır. Şu ana kadar, en yaygın türü nedeni tam olarak bilinmeyen "idiyopatik" türdür. İdiyopatik skolyoz, küçük çocuklarda ve genç çocuklarda ortaya çıkabilir, ancak çoğu vakalar genellikle 10 yaşından itibaren çocuğun tamamen büyüdüğü zamana kadar ortaya çıkar.
Skolyoz tedavisi, hastanın yaşı, skolyozun türü ve eğrilik eğilimi gibi faktörlere bağlı olarak çeşitli şekillerde olabilir.
İdiyopatik Skolyoz ile Diğer Skolyoz Türleri Arasındaki Fark Nedir?
İdiyopatik skolyoz: İdiyopatik terimi, bilinmeyen neden anlamına gelir. Skolyoz vakalarının çoğunun (yaklaşık %80 ila %85) nedenini tam olarak bilmesek de, genellikle ailelerde görüldüğünü biliyoruz. Skolyoz, soğuk algınlığı gibi başka birinden yakalanabilen bir hastalık değildir. Onu önleyebileceğiniz bir şey yoktur.
Doğuştan Gelen Skolyoz: Congenital terimi, bir kişinin bu durumla doğduğu anlamına gelir. Doğuştan gelen skolyoz, omurganın doğumdan önce oluştuğu bir aşamada başlar. Bir omurun (veya daha fazlasının) tam olarak oluşmadığı veya omurların uygun şekilde ayrılmadığı durumlar ortaya çıkar. Doğuştan gelen skolyozun bazı tipleri büyümeyle hızla değişebilirken, diğerleri değişmez. Bu tür skolyoz, kalp ve böbrek problemleri gibi diğer sağlık sorunları ile ilişkilendirilebilir.
Nöromüsküler Skolyoz: Sinirleri ve kasları etkileyen herhangi bir tıbbi durum, skolyoza yol açabilir. Bu genellikle kas dengesizliği ve/veya zayıflığından kaynaklanır. Nöromüsküler skolyoza yol açabilen yaygın durumlar arasında serebral palsi, kas distrofisi ve omurilik yaralanması bulunur.
Ergen İdiyopatik Skolyoz Ne Kadar Ciddidir?
Ergen İdiyopatik Skolyoz, hayatı tehdit edici değildir ve çoğu eğri ciddi sorunlara neden olmaz. Skolyozlu çocuklar normal, aktif bir yaşam sürebilir, sporlara katılabilirler.
Eğri çok büyükse, kalp ve akciğer problemlerine yol açabilir. Çok şiddetli bir eğri ayrıca sinirleri veya omuriliği sıkıştırabilir, bu da felce neden olabilir. Ancak bu son derece nadirdir. Uygun tedavi, eğrinin bu kadar şiddetli bir dereceye ilerlemesini önleyecektir.
Skolyoz Sırt Ağrısına Yol Açar mı?
Ergen İdiyopatik Skolyoz genellikle sırt ağrısına neden olmaz, ancak daha büyük eğriler zaman zaman rahatsızlık yaratabilir.
Eğer çocuğunuzun sırt ağrısı şiddetliyse veya bacaklarda güçsüzlük veya uyuşma ile ilişkilendiriliyorsa, doktorunuzu arayın. Bu, ağrının diğer nedenlerini elemek için bir değerlendirme gerektirebilir.
Skolyoz Eğrileri Kendiliğinden Düzleşebilir mi?
Çok küçük İdiyopatik Skolyoz eğrileri tedavi olmadan düzelebilir, ancak bu kuralın istisnasıdır. Birçok çocuğun tedaviye ihtiyaç duymayan hafif eğrileri vardır. Bu durumda, çocuklar normal bir yaşam sürerler - ancak küçük eğrileri devam eder.
Daha büyük eğriler tedavi edilmezse, umut edebileceğiniz en iyi şey, eğrilmenin kötüleşmemesidir. Bu, çocuğunuzun ne kadar büyüdüğüne bağlıdır. Omurgası neredeyse tamamen büyümüş olan çocuklarda eğrilmenin kötüleşmeyeceği daha olasıdır. Çocuğunuzun omurgası hala büyüyorsa, eğrilmenin kötüleşme olasılığı daha yüksektir.
Çocuğumun Skolyozunun Kötüleşmesini Nasıl Engelleyebilirim?
İdiyopatik skolyozu etkileyen tek tedaviler, alçı ve cerrahidir. Mevcut tıbbi literatürde fizik tedavi, elektrik stimülasyonu, kiropraktik bakım veya diğer seçeneklerin skolyoz eğrileri üzerinde uzun vadeli bir etkisi olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Skolyoz Özel Egzersizleri (SSE), alçı ile birlikte kullanılabilir ve şu anda araştırılmaktadır. Daha fazla bilgi için: Skolyoz için Cerrahi Olmayan Tedavi Seçenekleri
Çocuğumun egzersiz yapması ve sporlara katılması güvenli mi?
İdiyopatik skolyoza sahip çocuklar, kendi tolerans seviyelerine kadar herhangi bir sporda yer alabilirler. Çocukların egzersizle fiziksel olarak fit kalmaları her zaman iyi bir fikirdir.
Çocuğum normal bir yaşam sürebilecek mi?
Evet. Cerrahi gerektirmeyen eğrilere sahip olan insanlar, skolyozu olmayan insanlar gibi aynı aktivitelere ve sporlara katılabilirler. Genellikle faaliyetlerine herhangi bir kısıtlama getirilmez.
Bu genellikle skolyoz ameliyatı geçirmiş olan insanlar için de geçerlidir. Skolyoz ameliyatı geçirmemiş kişilerle aynı işlere sahip olabilirler. Genellikle ameliyat öncesi sporları yapabilirler. Ancak yeni faaliyetlere (iş veya spor) başlamadan önce özel kısıtlamalarının olup olmadığını kontrol etmek için doktorlarına başvurmalıdırlar.
Skolyoz aileselmidir, Ailede Yaygın mıdır?
Evet, ergenlerdeki idiyopatik skolyoz hastalarının yaklaşık %30'unda skolyozla ilgili bir aile öyküsü vardır. Şu anda, bu genetik veya kalıtsal bağlantıyı araştırmak için birçok çalışma yapılmaktadır.
Eğer Benim Skolyozum Var İse, Çocuklarım da Mı Olacak?
Yapılan son araştırmalara göre, ebeveynlerinde skolyoz olan çocukların üçte biri skolyoz geliştirecektir. Skolyoz kısmen genetik bir durum olarak kabul edilmektedir. Doktorlar skolyozla ilişkilendirilmiş birkaç geni belirlemiş olsalar da, tam olarak hangi genlerin bunun nedeni olduğunu bilmiyorlar.
Çocuğumun Kötü Duruşu Skolyoza Neden Olur mu?
Hayır, kötü duruş skolyozu tetiklemez. Skolyoz, çocuğunuzun kötü duruşunun nedeni olabilir, özellikle eğilme eğilimindeyse.
Bacak Uzunluğundaki Fark Eğriye Neden Olur veya Eğriyi Daha Kötüleştirir mi?
Bacak uzunluğundaki bir fark skolyozu tetiklemez. Ancak büyük bir bacak uzunluğu farkı, hasta ayakta durduğunda pelvisin eğilmesinden dolayı idiyopatik skolyozu daha büyük gösterebilir.
Spor Aktiviteleri veya Ağır Sırt Çantaları Skolyoza Neden Olur mu?
Spor aktiviteleri ve ağır sırt çantaları skolyozu tetiklemez veya eğriyi kötüleştirmez. Ancak ağır sırt çantaları sırt ağrısı ile ilişkilendirilebilir. Eğer sırt ağrısı varsa, yükü hafifletmek önerilir. Çocuklar, her iki omuza da geçen askıları olan daha hafif sırt çantaları kullanmalıdır.
Skolyoz Bir Sakatlanma ile İlgili midir?
İdiyopatik skolyoz bir sakatlanma veya travma sonucu ortaya çıkmaz.
Skolyozumu Önleyebilir miydim?
Hayır, skolyoz geliştirme şansınız muhtemelen genetik yapınıza bağlıdır. Eğrinizi neden olan bir şey yapmadınız. İdiyopatik skolyozun nedenleri tam olarak anlaşılamadığı için, nasıl önleyeceğiniz zordur. Genetik nedenler açısından, çocuğunuzun skolyoz geliştirme yatkınlığı konusunda yapacak pek bir şey yoktur.
Skolyoz Taramaları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Skolyoz genellikle çocuk doktoru ile yapılan düzenli muayeneler sırasında tespit edilir.
Çocuklar ne zaman skolyoz için taranmalıdır?
Çocuklar her yaşta taranabilir, ancak idiyopatik skolyoz genellikle çocuğun büyüme spurtu sırasında (10 ila 15 yaş) keşfedilir. Skolyoz Araştırma Derneği, kızların 10 ve 12 yaşlarında (5. ve 7. sınıflar), erkeklerin ise 13 veya 14 yaşında bir kez (8. veya 9. sınıflar) taranmasını önermektedir. Okul taramalarının faydaları konusunda birçok tartışma bulunmaktadır.
Skolyozlu çocukların kardeşleri kontrol edilmeli mi?
Skolyozun ailelerde yaygın olma eğiliminde olduğu için, kardeşlerin büyüme spurtları sırasında (10 ila 15 yaş) yıllık muayeneleri sırasında kontrol edilmesi iyi bir fikirdir.
Erken teşhis önemlidir ve ebeveynler yardımcı olabilir. Çocuğunuzun sırtına bir mayo giyerken bakın. Bir omuz diğerinden daha yüksek görünüyorsa veya kaburganın bir tarafı diğer tarafından daha fazla dışarı çıkıyorsa, çocuğunuzu değerlendirmek için pediatri uzmanınıza başvurun.
Skolyozu olan ebeveynlerin çocukları ne zaman muayene edilmelidir?
Skolyozlu ebeveynlerin çocukları, büyüme spurtları sırasında (10 ila 15 yaş) yıllık muayenelerinde kontrol edilmelidir.
Neden daha önce fark etmedik?
Çoğu durumda, eğriler erken ergenlik yıllarında ortaya çıkmaz. Küçük eğriler genellikle ergenlikte büyüme hızlanmasına denk geldiğinde fark edilmez. Skolyoz genellikle ağrılı olmadığından, çocuklar ve ebeveynleri daha belirgin belirtiler olana kadar fark etmeyebilirler.
Ayrıca, ergenler genellikle mütevazidirler. Utangaç olabilirler veya bol giyim tercih edebilirler. Eğrilerin fark edilmesi, daha form içindeki giysileri (mayo, tişörtler) giydiklerinde olana kadar ertelenebilir.
Skolyoz İçin Cerrahi Olmayan Tedavi Seçenekleri
Skolyoz Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Skolyozu yönetmenin üç kanıtlanmış yolu vardır: gözlem, ortez kullanımı ve cerrahi. Doktor, skolyozun şiddetine ve çocuğun fiziksel olgunluğuna bağlı olarak bu yöntemlerden birini önerir. Bu özellikler, skolyozun çocuğun büyüme yılları ve yetişkin olarak nasıl davranması gerektiğini tahmin eder.
1. Gözlem:
Bazı durumlarda, skolyoz hafifse veya çocuk hala büyüyorsa, sadece gözlem yapılabilir. Doktor, düzenli muayeneler ve radyografi ile skolyozun ilerleme durumunu izler. Bu, skolyozun büyüme sürecinde nasıl geliştiğini anlamak için kullanılır.
2. Ortez (Korse):
Doktor, skolyozun derecesine ve çocuğun büyüme potansiyeline bağlı olarak, ortez kullanımını önerebilir. Ortez, skolyozun ilerlemesini durdurmayı veya azaltmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Özellikle büyüme potansiyeli olan çocuklarda kullanılır.
3. Cerrahi:
Skolyozun şiddetli olduğu durumlarda veya diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi genellikle omurganın düzeltilmesini ve sabitlenmesini içerir. Ancak, cerrahi genellikle son çare olarak düşünülür.
Omurga Nasıl Tekrar Düzleşir?, Skolyoz tekrar düzelir mi?
Scoliosis eğriliği kendiliğinden düzelmeyecektir. Ortez kullanımı eğriliğin ilerlemesini engellemeye yardımcı olacaktır. Cerrahi, omurgayı düzeltecek tek şeydir, ancak omurgayı tamamen düz yapmaz. Cerrahi aynı zamanda omurgayı sertleştirir ve bu nedenle daha ciddi deformiteler için ayrılmış bir seçenektir.
Çocuğun hafif bir eğriliği varsa ne olur?
Hafif eğriliği olan çocuklar (20 dereceden az) eğriliğin kötüleşmediğinden emin olmak için izleneceklerdir. Doktor, büyüyen çocuğun omurgasını yaklaşık her 6 ayda bir kontrol edecektir. Eğer çocuk tam olarak büyüdüyse, muhtemelen daha fazla radyografiye ihtiyaç duyulmayacaktır.
Pek çok radyografi yapılması, röntgen çekilmesi ileride sağlık sorunlarına yol açar mı?
Radyografi, eğriliğin ilerlemesini takip etmek için gereklidir. Sık radyografi kullanımıyla küçük olumsuz etkiler olabilir, ancak belirli vücut bölgelerinin üzerine koruyucu kalkanlar kullanarak çocuğu gereksiz maruziyetten korumak bu etkileri minimize eder.
Hiç tedavi yapılmazsa ne olur? Eğri kötüleşir mi?
İki faktör, skolyoz eğrisinin kötüleşip kötüleşmeyeceğini güçlü bir şekilde tahmin edebilir: hasta yaşı ve eğri büyüklüğü. Daha büyük eğriler (30 dereceden fazla) daha genç çocuklarda en fazla endişe verenlerdir.
Çalışmalar bize gösteriyor ki, bir kişi tamamen büyüdüğünde, 30 dereceden küçük skolyoz eğrilerinin genellikle aynı kalma eğiliminde olduğu, 50 dereceden büyük eğrilerin ise zamanla yaklaşık olarak yılda 1 derece daha kötüleşebileceği bilinmektedir.
Korse Hakkında Sık Sorulan Sorular
Eğer skolyozum varsa bir korse takmak zorunda mıyım?
Skolyozu olan çoğu insanın bir korse takmasına gerek yoktur. Her altı ergen hastadan biri büyüme hızlanmaları sırasında eğrilerinin büyüdüğü belirtilerini gösterir. Bir eğri ne kadar büyük olursa, düzeltmek için ameliyat yapılması o kadar olasıdır. Bu nedenle, eğer eğri ilerleme belirtileri gösteriyorsanız, doktorunuz omurganız büyüdükçe eğrinin daha da büyümemesi için özel olarak tasarlanmış bir sırt korsesi takmanızı önerebilir.
Hangi derece eğri için bir korse reçete etmeye karar veriyorsunuz?
Korse tedavisi genellikle şu durumlar için kullanılır:
Orta büyüklükte bir eğri (20 ila 40 derece) VE
Küçük bir eğri ilerlemeye devam ediyorsa (5 dereceden fazla artmış) VE
İlk kez teşhis edildiğinde eğri 30 dereceden fazlaysa VE
Çocuğunuzun büyüme potansiyeli varsa
Doktorunuz, başka tıbbi durumlarınızın olup olmadığını veya skolyozu olan aile üyelerinizin olup olmadığını da göz önünde bulundurabilir.
Korse işe yarıyor mu?
Birçok araştırma, skolyoz için Korselemenin omurganızın eğrisini ameliyat gerektirecek kadar büyümeden koruyabileceğini göstermektedir.
Korse içindeyken eğrinizin küçülebileceği olasıdır. Omurganız tamamen büyüdüğünde ve Korsei takmayı bıraktığınızda, skolyoz eğriniz zamanla orijinal boyutuna dönecektir. Bazı durumlarda, Korse tedavisinden sonra eğri küçük kalabilir.
Araştırmalar, Korsenin ne kadar süre giyildiğinin etkinliğini artırdığını doğrulamaktadır. Korsenin sadece günde 6 saat giymek neredeyse işe yaramazken, günde 16 saatten fazla giyenlerin ameliyat ihtiyacı daha az olacaktır. Ancak bazı durumlarda, eğri Korse giyilse bile büyümeye devam edebilir.
İki ana türde Korse bulunmaktadır: plastik (sert) Korseler ve yumuşak (dinamik) elastik Korseler.
Daha yaygın olarak kullanılan sert Korse, genellikle koltukaltından pelvise kadar olan genel üst vücudu örten bir kabuk gibidir. Korse genellikle üç Velcro kayışı ile sabitlenir ve duş almak veya diğer aktiviteleri yapmak için kolayca çıkarılabilir.
Yumuşak Korseler, elastik kayışlar, Velcro ve çeşitli daha küçük plastik veya metal parçalarını kullanarak Korseyi eğrinizin tipine en uygun şekle getirmek ve hareket ettiğinizde yerinde tutmaya yardımcı olmak için tasarlanmıştır.
Plastik veya yumuşak bir Korse ihtiyacınıza göre yani eğriliğin şekline göre vücudunuza rahatça uyması için özelleştirilecektir.
Korse takma süreniz, omurganızın büyümesi durana kadar devam edecektir. Bu süre kişiden kişiye oldukça değişebilir. Doktorunuz her 4 ila 6 ayda bir Korsenizi ve büyüme durumunuzu kontrol edecektir.
Her gün kaç saat boyunca Korse takmanız gerektiği birkaç faktöre bağlıdır, bunlar arasında büyümeniz ve giydiğiniz Korse türü bulunmaktadır. En yaygın gündüz Korseleri genellikle günde 16 ila 23 saat arasında giyilir.
Bazı Korseler sadece uyurken giyilir, ancak bunlar tüm eğri tipleri için uygun değildir. Doktorunuz size hangi Korsenin sizin için en uygun olduğu ve Korsenizi her gün ne kadar süreyle takmanız gerektiği konusunda tavsiyede bulunacaktır.
Korse takmak nasıl bir his?
Korse takmayı alışmak biraz pratik gerektirebilir, ancak kısa sürede alışacaksınız. Bol kesimli tarzdaki giysiler kolayca Korseninizi örtecek, böylece başkalarının Korse taktığınızı bile bilmesi imkansız hale gelecektir.
Doktorunuz onay verdiği sürece, Korseninizi spor yaparken veya diğer rekreasyonel aktivitelerde bulunurken çıkarabilirsiniz.
Eğer Korse takmazsam ne olur?
Korse takmak, skolyozunuzun kötüleşmesini önlemek için deneyebileceğiniz önemli bir yoldur.
Bir Korse sadece onu taktığınızda işe yarar. Hayatta birçok şey gibi, seçim yapma hakkınız vardır, ancak seçiminizin de sonuçları vardır. Eğer doktorunuz Korse öneriyorsa ve siz takmamayı seçerseniz, eğrinizin büyüme riski altında olabilirsiniz.
Eğriniz ne kadar büyük olursa, onu düzeltmek için ameliyat geçirmeniz gerekebilir. Veya eğri hakkında hiçbir şey yapmama ve onun devam etme riskini almanız gerekebilir. Bu, ilerleyen yaşamınızda çeşitli tıbbi ve yaşam kalitesi sorunlarına neden olabilir.
Scoliosis, başka tedavi seçenekleri, skolyozun alternatif tedavileri ?!
Fiziksel terapi skolyozuma yardımcı olur mu?
Fiziksel terapi, Schroth yöntemi gibi, skolyozun etkilerini dengelemek ve vücut şeklini düzeltmek amacıyla geliştirilmiştir. Fiziksel terapinin, düz görünmeye ve solunumu iyileştirmeye yardımcı olduğu bazı kanıtlar bulunsa da, büyüme sürecinde eğriliği etkili bir şekilde durdurduğuna dair sınırlı kanıt bulunmaktadır.
Kiropraktik tedavi yardımcı olur mu?
Kiropraktik tedavi tartışmalıdır ve genellikle akut, kısa vadeli ağrıları tedavi etmekte daha etkilidir. Skolyoz gibi kronik durumları etkili bir şekilde yönetmede ise pek başarılı olmamıştır. Skolyozu olan hastaların, eğrilerinin artmaya devam etmesi durumunda bir omurga deformitesi uzmanına başvurmaları önerilir.
Akupunktur, bel problemlerimi tedavi etmeme ve yönetmeme yardımcı olabilir mi?
Akupunktur, vücuttaki belirli noktaları uyararak bir enerji akışı yaratmaya çalışan ince iğneler kullanır. Bu yöntemi destekleyen bilimsel kanıtlar eksiktir.
Yoga, bel problemlerimi tedavi ve yönetmeme yardımcı olabilir mi?
Yoga, çeşitli sistemleriyle kasları esnetme, pozisyonları koruma ve nefes egzersizleri yapma amacına yöneliktir. Skolyoz üzerindeki etkisi kesin olarak kanıtlanmamış olmasına rağmen, bel ağrısını hafifletmeye ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yoga tedavisi için sigorta kapsamı değişir.
Masaj, bel problemlerime nasıl yardımcı olabilir?
Masaj, bel ağrısına rahatlama sağlayabilir.
Pilates, skolyozumu veya bel problemlerimi iyileştirir mi?
Pilates egzersizleri, karın ve sırt kaslarını güçlendirmeye odaklanarak bazı kişilere fayda sağlayabilir. Ancak, eğitmenin iyi eğitimli olduğundan emin olmak ve egzersizlerin bel ağrısını artırmamasına dikkat etmek önemlidir.
Alternatif tedavilere yönelmeden önce sağlık profesyonelleri ile danışmak ve bireysel tercihleri ve tepkileri göz önünde bulundurmak önemlidir.
